خطابه به مثابه راهبرد فرهنگی در اندیشه فارابی

از نگاه فارابی سعادت انسان در بستر زندگی اجتماعی رقم می­خورد و ارتباط و مفاهمه بین فرهنگی، متضمن سعادت و پیشرفت زندگی مدنی است. او در میان صناعات متفاوت منطقی، خطابه را دارای ویژگی‏های مهمی مانند عامه فهم بودن و شمول موضوعی می­داند و آن را جهت مفاهمه همگانی و تربیت افراد جامعه مناسب می­شمارد. او که دارای دیدگاه­های سیاسی و اجتماعی است، خطابه را برخوردار از دو حیثیت راهبردی فرهنگی می­انگارد: یکی آن­که معارف حقه برهانی را که فراتر از سطح فهم عامه است، با شیوه­های اقناعی، تسهیل و به أذهان مردم نزدیک می­سازد. به دیگر سخن، خطیب به ترویج حکمت و حقایق یقینی می­پردازد. حتی در علومی چون پزشکی، برای فرهنگ‏سازی و رواج رفتارهای صحیح بهداشتی و طبی در میان عامه که از دانش طب بی‏بهره‏اند، روش‏های خطابی مورد نیاز است؛ دوم آن­که در معارف اعتباری که برهان راه ندارد و تنها شیوه‏های جدلی و خطابی قابل اجراست، شیوه‏های خطابی بر جدلی ارجحیت دارد و ادراک جمهور نسبت به گفت­وگوی خطابی از پذیرش بیش­تری برخوردار است.